Zamojski Uniwersytet Trzeciego Wieku powstał  w r. 2002 .Inicjatorką i organizatorką uniwersytetu jest mgr Zofia Piłat. Do współpracy przy organizacji uniwersytetu pozyskała wiele osób i instytucji, którym spodobała się ta idea .  Patronat naukowy nad uniwersytetem objęła  Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu. Do współorganizacji  przystąpił Zamojski Dom Kultury. Pomocy udzieliły również inne instytucje kultury, w tym Muzeum Zamojskie, Książnica Zamojska, Biuro Wystaw Artystycznych. W realizacji programu uniwersytet  współpracuje z innymi uczelniami wyższymi  funkcjonującymi w Zamościu , ze środowiskiem kultury, placówkami służby zdrowia.

W  pierwszym roku funkcjonowania uniwersytet liczył 75 osób. Podstawowymi formami pracy były wykłady odbywające się dwa razy w miesiącu, gimnastyka usprawniająca, wycieczki turystyczno – krajoznawcze. Z roku na rok uniwersytet rozwijał się zarówno pod względem  liczby form pracy oraz liczby uczestników. Obecnie uniwersytet liczy ok.300 osób. Słuchacze mają do wyboru wykłady audytoryjne z różnych dziedzin wiedzy, wykłady  i seminaria z historii sztuki, wiedzy o regionie, historii. Wszystkie chętne osoby uczestniczą w warsztatach sprawnościowych/ gimnastyka i basen/, uczą się języków obcych, obsługi komputera i  korzystania z Internetu, uprawiają Nordick Valking. Funkcjonują zespoły zainteresowań- malarstwo, chór, rękodzieło artystyczne. Tradycją uniwersytetu  są wycieczki krajowe i zagraniczne, rajdy turystyczne, spotkania z okazji Świąt Bożego Narodzenia, pikniki wiosenne. Uniwersytet funkcjonuje jako stowarzyszenie, posiada osobowość prawną. Pracami uniwersytetu kieruje prezes mgr Zofia Piłat przy pomocy Zarządu Stowarzyszenia. W uniwersytecie funkcjonuje Rada Słuchaczy. Działalność  uniwersytetu finansowana jest ze składek  słuchaczy i środków pozyskiwanych  w drodze konkursów. Nie zatrudniamy pracowników etatowych.